Sowiogórskie Towarzystwo Historyczno-Krajoznawcze
Sowiogórskie Towarzystwo Historyczno-Krajoznawcze

Budowa Twierdzy Srebrnogórskiej

1. Pierwsze plany sporządził włoski inżynier major Franz Ignatz Pinto, jednak ostatecznie przyjęte w 1764 r. projekty są dziełem płka Ludwika Wilchelma  Regelera  który kierował pracami pod osobistym nadzorem króla pruskiego. Twierdzę rozplanowano na trzech wzgórzach: Ostróg (627m. npm) Warowna Góra (686 m. npm) i Chochoł Wielki (740 m. npm). Rdzeń wyjątkowo rozległego zespołu, około 2,5 km stanowią umocnienia Warownej Góry, czyli zespół Donjona i dzieł przyległych.

2. Budowa twierdzy trwała 12 lat poczynając od 1765 do 1777, choć już w 1763 rozpoczęto prace przygotowawcze pod zabudowę największej górskiej twierdzy w Europie. Cel prac był utrzymywany w tajemnicy ze względu na niebezpieczeństwo szpiegostwa toteż, dlatego wszelkie plany projekty i rysunki były ściśle tajne. Początkowo budowę nadzorował Pinto, później w 1765 r. kierownictwo budowy przejął Regler. W roku 1764 nastąpiła wycinka lasów pod zabudowę fortyfikacji.
W roku 1765 rozpoczęto budowę, wykonane zostały:
- pomiary terenowe,
- wytyczenie linii fos Donjona,
- wysadzanie skał,
- budowa cegielni i tartaku,
- założenie pieców do wypalania wapna,
- wykonanie drogi kolumnowej do transportu materiałów budowlanych.

3. Etapy budowy

Twierdzę budowano w trzech etapach i trwało to 12 lat:
 I Etap - 1765 -1768 budowa Fortu Donjon, kazamaty fosowe oraz 7 bastionów zewnętrznych od północy:  Bastion Dolny, Bastion Kleszczowy, Bastion Górny, na południu Bastion Nowomiejski, Kawaliery, oraz Gwieździsty i Miejski
II Etap- 1768-1771 budowa fortów Rogowego, Wysoka Skała i Ostróg
III Etap 1770-1777 budowa baterii kazamatowej z kazamatą studzienną, reduty skrzydłowej, baterii tarasowej, Chochoła małego z fleszem

4. Robotnicy

*strzałowi skalni, górnicy saperzy- sprowadzeni z hrabstwa kłodzkiego
*górnicy- sprowadzeni z Palatynatu, Nasauu i Trewiru
*murarze – sprowadzeni z Czech (500)
*Mniej skomplikowane prace wykonywała nieodpłatnie okoliczna ludność. Do pracy kierowano również żołnierzy, szczególnie tych którzy mieli jakieś doświadczenie w budownictwie.
18 lutego 1768 liczba robotników wynosiła 4000.
Dzienna płaca - 4 srebrne grosze
Brak danych o zakwaterowaniu i wyżywieniu robotników.

5. Materiały budowlane

*z rozsadzania skał – kamień łamany (bastiony i mury fosowe)
*glina - z Kłośnicy
*cegły - wypalano w królewskiej cegielni fortecznej   (sklepienia kazamatowe, fasady dziedzińcowe i bramy )
*wapień - wypalano w piecach polowych
*drewno - pochodziło z wykarczowanych lasów, cięte w tartaku
*stal na narzędzia, żelazo na kotwy i okucia, miedź na sworznie, ołów na rury odwadniające – z Wrocławia i warsztatów hutniczych na górnym Śląsku
* biały i czerwony piaskowiec- (oblamówki naroży drzwi i okien)-  z Czerwieńczyc i Radkowa w hrabstwie kłodzkim
*bloki piaskowca opaski murowe i rynny odwadniające

Script logo Script logo